Fuzuli, gerçek adıyla Mehmed bin Süleyman, 1483 yılında Hilla'da doğmuş ve 1556 yılında vefat etmiştir. Fuzuli, Divan edebiyatının en önemli şairlerinden biridir ve Azerbaycan, Osmanlı ve Türk edebiyatında büyük bir etki bırakmıştır. Hem Arapça hem de Farsça yazan Fuzuli, Türkçe şiirlerinde derin bir duygu ve samimiyetle okuyuculara hitap etmiştir.
Fuzuli, eğitimini tamamladıktan sonra çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş, ancak hayatı boyunca maddi sıkıntılar yaşamıştır. Şiirlerinde aşk, doğa, felsefe ve tasavvuf konularına değinen Fuzuli, en çok gazel türündeki eserleriyle tanınmaktadır. Onun şiirlerinde derin bir melankoli ve aşkın acıları sıklıkla işlenmiştir.
Fuzuli'nin "Leyla ile Mecnun" adlı mesnevisi, hem Divan edebiyatının hem de dünya edebiyatının en önemli aşk hikayelerinden biridir. Ayrıca, "Hadikatü's-Süeda" adlı eseri Kerbela olayını anlatır ve İslam dünyasında büyük yankı uyandırmıştır.
Fuzuli'nin hayatı boyunca yazdığı şiirler ve eserler, edebi zenginliği ve derinliği ile dikkat çekmektedir. Onun şiirlerinde kullanılan dil, zaman zaman karmaşık ve ağır olabilir, ancak içerdiği duygusal yoğunluk ve samimiyet, okuyucuları derinden etkiler.
ESERLERİ
Divan: Fuzuli'nin lirik şiirlerini içeren eseridir. Gazel, kaside ve rubai gibi türlerde yazılmış şiirlerden oluşur.
Leyla ile Mecnun: Fuzuli'nin en ünlü mesnevisi olan bu eser, aşkın ve fedakarlığın simgesi haline gelmiş bir aşk hikayesini anlatır.
Hadikatü's-Süeda: Kerbela olayını ve Hz. Hüseyin'in şehadetini anlatan manzum bir eserdir.
Beng ü Bade: Alegorik bir mesnevi olan bu eser, Beng (esrar) ile Bade'nin (şarap) arasındaki tartışmayı anlatır.
Şikâyetname: Fuzuli'nin dönemin zorluklarını ve kendi sıkıntılarını dile getirdiği mensur bir eserdir.
Sohbetü'l-Esmar: Meyvelerin birbirleriyle olan tartışmalarını anlatan alegorik bir mesnevidir.
Enisü'l-Kalp: Tasavvufi ve ahlaki öğütler içeren manzum bir eserdir.
Terceme-i Hadis-i Erbain: Kırk Hadis'in manzum tercümesidir.
Sıhhat u Maraz: Sağlık ve hastalık konularında yazılmış manzum bir mesnevidir.
Rind ü Zahid: Rind (dünya nimetlerini önemsemeyen) ile Zahid (dindar) arasındaki tartışmayı anlatan alegorik bir eserdir.